Menu

Gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis)

(c) Sjoerd Greydanus

Het gewoon eekhoorntjesbrood behoort tot één van de algemeenste (= meest gemelde) soorten van Friesland. Het gewoon eekhoorntjesbrood staat rond de 20ste plaats. Vanwege zijn eetbaarheid is het ook één van de bekendste soorten. Iedereen kent wel het verschijnsel, dat in een laan alleen nog maar kleine stukjes steel aan een overvloed van eekhoorntjesbrood herinneren.

Het gewone eekhoorntjesbrood is een mycorrhiza-soort en groeit dus alleen onder en bij bomen, voornamelijk bij loofbomen, maar in Friesland is het vier maal bij den gemeld. Wat loofbomen betreft is deze boleet niet specifiek aan één boomsoort gebonden.Het meest wordt het gemeld bij eik (175x), daarna volgt beuk (57x), en verder linde (13x), wilg (5x) en berk (3x).

Deze smakelijke paddenstoel is niet alleen een voedingsbron voor dieren, maar hij kan ook zeer snel worden aangetast door een andere schimmel, namelijk de goudgele zwameter (foto 3). Het eekhoorntjesbrood is in het begin eerst bedekt met een grauwwitte waas, ziet er meestal ook vervormd uit, en later, bij rijping van de zwameter, verandert de kleur naar geel. Overigens komt de goudgele zwameter ook op andere boleten en op krulzomen voor.

Naast het gewoon eekhoorntjesbrood komt ook nog het vroeg eekhoorntjesbrood voor. Het vroeg eekhoorntjesbrood is lastig te onderscheiden: de hoed is meestal bleekbruin, en verder kenmerkt de steel zich aan de top door een wit-bleek netwerk op een bruine achtergrond. De hoed van het gewoon eekhoorntjesbrood is meestal donkerder bruin van kleur en de steel heeft een wit netwerk op een bleekbruine ondergrond. Microscopisch is het onderscheid gemakkelijker vast te stellen: in KOH laten de hyphen van de hoedhuid van het vroeg eekhoorntjesbrood gemakkelijk los, terwijl die van het gewoon eekhoorntjesbrood in KOH juist samenklonteren.

Zie ook:

(c) Sjoerd Greydanus

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Boletus edulis per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Boletus edulis
Nederlandse naam: Gewoon eekhoorntjesbrood
Friese naam: Sjerpboltsje
Aantal meldingen: 1821
Aantal kilometerhokken: 507
Eerste melding: 25-10-1914, , in de omgeving van Veenwouden
Laatste melding: 19-11-2023, 215-550, Appelscha, Canadameer
Zeldzaamheidsklasse (Frl): algemeen
In Fries basisregister: nee