Menu

Klein oranje zandschijfje (Byssonectria aggregata)

(c) Gosse Haga (1,2) & Sjoerd Greydanus (3,4)

Dat er niet alleen paddenstoelen in de herfst te vinden zijn, maar ook in andere perioden van het jaar, heeft 2011 wel bewezen. Door de overdadige regen waren er in de zomerperiode veel zwammen te bewonderen. Vervolgens in de herfstperiode minder dan verwacht, waarna het in de laatste weken van december vanwege het zachte weer mogelijk was om kakelverse grote stinkwammen tegen te komen in de Friese bossen. De hoge temperaturen in december hadden zich in het begin van januari 2012 doorgezet. En wat paddenstoelen betreft was er toen nog steeds het nodige te beleven.

Zo waren er in het natuurgebied Aeckingerzand bij Appelscha, ook wel Kale Duinen genoemd, in januari 2012 op enkele plekken kleine oranje paddenstoeltjes te vinden, elk maar een paar millimeter groot. Het kleine oranje zandschijfje is een vrij zeldzame soort in Friesland, slechts nog enkele malen genoteerd: op Ameland, in Drents-Friese Woud, in de Groene Ster en op de Duurswouder heide. Geen alledaagse vondst dus. In heel Nederland is de soort zeldzaam en staat om die reden ook op de Rode lijst onder de categorie kwetsbaar. Zoals dat wel met meer organismen het geval is, kunnen ze plaatselijk wèl volop aanwezig zijn.

Toch, vanwege de opvallende kleur en doordat ze met een heel aantal bij elkaar staan, is een speurtocht ernaar zeker niet kansloos. Zoek daarbij vooral langs de begroeide paden en paadjes. Daar waar ook de aanwezige schapen grazen, hun uitwerpselen deponeren en urineren. Ammoniak blijkt namelijk een voorwaarde te zijn voor de aanwezigheid van deze zwammetjes. De leefomgeving is heide, heischraal gras, stuifzand. Ook loofbossen worden in de literatuur genoemd.

(c) Gosse Haga

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Byssonectria aggregata per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Byssonectria aggregata
Nederlandse naam: Klein oranje zandschijfje
Friese naam: Lyts oranje sânskyfke
Aantal meldingen: 15
Aantal kilometerhokken: 14
Eerste melding: 06-02-1973, 217-549, Vindplaats niet bekend (conversie IKC)
Laatste melding: 01-03-2022, 198-551, Katlijk, Het Katlijker Schar
Zeldzaamheidsklasse (Frl): zeldzaam
In Fries basisregister: Categorie 4 - Overige aandachtsoort