Menu

Kortsporige aardtong (Geoglossum elongatum)

geoglossum_elongatum_001.jpg
(c) Frans Ozinga

In het jaarverslag 2005 van de Paddenstoelen Werkgroep Friesland maakte Frans Ozinga melding van vondst van een aardtong. Hij determineerde deze soort als Geoglossum elongatum, maar omdat deze soort nog niet uit Nederland bekend was, twijfelde hij. En, helaas, omdat het materiaal zoek was geraakt, was nadeterminatie niet mogelijk.

In 2009 verscheen een lijvig rapport van Kees Roobeek omtrent zijn onderzoek naar aardtongen in de duinen van Noord-Kennemerland in de periode van 2005 t/m 2008. In dit rapport werd Geoglossum elongatum als nieuwe soort voor Nederland gepresenteerd, en sterker nog, het blijkt één van de meest voorkomende soorten in het gebied te zijn.

Met de vondst van Frans Ozinga in het achterhoofd, zou het dus niet lang hoeven duren, voordat de eerste, geverifieerde melding van deze aardtong een feit zou worden. Aardtongen komen niet algemeen verspreid in Friesland voor. Ze zijn beperkt tot schrale stukjes grasland, bijvoorbeeld op kerkhoven, duingebieden op de Waddeneilanden, en terreinen als het Oudemirdumer klif of de Rotstergaasterwallen.

Een eilandbezoek biedt dus veel kans. In 2012 bezocht Gosse Haga Terschelling, gelukkig in een tijd dat er volop aardtongen waren te vinden. Ook hij vond op twee plekken een aardtong die hij als de kortsporige aardtong determineerde. Kees Roobeek bevestigde de determinatie, waarmee het voorkomen van de kortsporige aardtong in Friesland dan officieel was vastgesteld.

Waarom geeft de kortsporige aardtong zo veel kopzorgen? Deze aartong lijkt als twee druppels water op de fijngeschubde aardtong ( Geoglossum fallax). De verschillen zijn alleen microscopisch vast te stellen. De eerste soort heeft kleinere sporen dan de tweede soort.

Vondsten van de "fijngeschubde aardtong" moeten dus microscopisch gecontroleerd worden, en dan zullen waarschijnlijk meldingen van juist de kortsporige aardtong in aantal toenemen.

(c) Sjoerd Greydanus

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Geoglossum elongatum per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Geoglossum elongatum
Nederlandse naam: Kortsporige aardtong
Friese naam: Koartsporige ierdtonge
Aantal meldingen: 33
Aantal kilometerhokken: 25
Eerste melding: 05-11-2012, 142-597, Terschelling, Groene Strand
Laatste melding: 30-11-2022, 184-608, Ameland, Buurderduinen
Zeldzaamheidsklasse (Frl): vrij zeldzaam
In Fries basisregister: nee