Menu

Voorjaarskluifzwam (Gyromitra esculenta)

(c) Sjoerd Greydanus

De voorjaarskluifzwam is met zijn hersenvormige plooien en vrij forse afmetingen geen onopvallende paddenstoel. Toch zullen maar weinig mensen deze soort in levende lijve zien, want hij is uiterst zeldzaam.

Volgens de literatuur komt deze soort voornamelijk voor in dennenbossen op zandgronden , vandaar dat het in eerste instantie erg bevreemdde, dat Hetty Zweers (Oosterwolde) een mail stuurde, dat zij een viertal exemplaren in haar tuin had gevonden. Dit, zo voegde ze eraan toe, waren de overgebleven exemplaren, want er waren al twee omgeschoffeld.

De vier exemplaren bleken her en der door de tuin verspreid te staan. In de tuin was geen sprake van naaldbomen, alleen van een mispelboom. In Nederland wordt de voorjaarskluifzwam regelmatig onder loofbomen gevonden.

Het is opvallend dat het merendeel van de Friese meldingen uit tuinen komt. In 2002 en 2003 verscheen de soort in de kwekerij van Kabbes in Suameer, en in 2017 in een tuin in Sint Jacobiparochie.

Verder is de voorjaarskluifzwam nog aangetroffen in het Drents-Friese Wold, op een kapvlakte, tevoorschijn komend onder een gekapte naaldboom. In de literatuur is vaker melding gemaakt van het feit, dat de voorjaarskluifzwam op kapvlaktes van naaldbomen verscheen.

Hoewel de voorjaarskluifzwam kennelijk een voorkeur voor tuinen heeft, hoort hij zeker niet tot de eetbare groenten: de paddenstoel bevat het gif gyromitrine dat de lever en de nieren aantast, wat uiteindelijk de dood tot gevolg kan hebben.

(c) Sjoerd Greydanus

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Gyromitra esculenta per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Gyromitra esculenta
Nederlandse naam: Voorjaarskluifzwam
Friese naam: Maitiidsbonkjeszwam
Aantal meldingen: 18
Aantal kilometerhokken: 12
Eerste melding: 27-04-1986, 212-551, Elsoo
Laatste melding: 29-01-2024, 217-551, Appelscha, Drents-Friese Wold
Zeldzaamheidsklasse (Frl): zeldzaam
In Fries basisregister: Categorie 4 - Overige aandachtsoort