Witbruin franjekelkje (Lasiobelonium variegatum)

---

Het witbruin franjekelkje is in Nederland een zeldzame soort, slechts nog in een tiental kilometerhokken aangetroffen. Of dit fraaie paddenstoeltje werkelijk zo zeldzaam is, blijft de vraag. Het overheersend bruin gekleurde schijfje groeit op verrotte houtblokken en stronken, en vanwege de schutkleur lijkt hij vooral gevonden te worden, als elk stuk hout goed bekeken wordt, het liefst nog met een loep.

Zo vond Bregtje Miedema het witbruine franjekelkje in 2017, toen ze in een stapel oude houtblokken op zoek was naar korstzwammen. Omdat deze soort nog niet uit Friesland bekend was, liet ze haar determinatie door de ascomycetenspecialist Stip Helleman bevestigen.

Kenmerkend voor het franjekelkje zijn de combinatie van rechte en gekromde haren, die aan de basis bruin en aan de top hyalien zijn. Op het eerste gezicht lijken de haren ruw te zijn, maar in werkelijkheid wordt deze ruwheid veroorzaakt door aanliggende kristallen, waardoor sommige haren een hoedje lijken te hebben. De sporen zijn in het midden gesepteerd, en variëren van 11-14 (16) µm. Sommige sporen hebben soms een uitsteeksel, wat lijkt op een soort secundaire sporevorming.

Ook de tweede vondst in Friesland werd in het voorjaar gedaan, ditmaal tijdens het Leeuwarder Bos-project. Omdat er nog weinig grote paddenstoelen te vinden waren, werd ook nu iedere stronk en op de grond liggende tak nauwkeurig bestudeerd. Het witbruine franjekelkje werd daardoor zelfs op verschillende plekken aangetroffen, nog eens te meer een reden om aan te nemen, dat het witbruine franjekelkje minder zeldzaam is dan het aantal meldingen doen geloven.

---

Verspreidingskaart

---

Periodiciteit

---