Menu

Gewone krulzoom (Paxillus involutus)

(c) Sjoerd Greydanus

De gewone krulzoom is een zeer algemene paddenstoel. In Friesland staat hij in de top vijf van de meest gemelde soorten.

Toch is niet iedere krulzoom een gewone krulzoom. Onderzoek heeft aan het licht gebracht, dat de krulzoom een soortencomplex van een viertal soorten is. Naast de gewone krulzoom zijn er nog twee soorten die in Nederland voorkomen:

  • de grote krulzoom (Paxillus validus);
  • de donkersporige krulzoom (Paxillus obscurisporus).

De andere soort in het complex, Paxillus vernalis, is nog niet in Nederland gevonden.

De onderlinge verschillen tussen de soorten zijn vrij klein:

Paxillus involutus Paxillus validus Paxillus obscurisporus
Nederlandse naam Gewone krulzoom Grote krulzoom Donkersporige krulzoom
Kleur sporee olijfbruin olijfbruin donker roodbruin
Hoed 40-150 mm; fijn viltig, dan glad 70-200 mm; eerst viltig, dan schubbig 70-300 mm; eerst viltig, dan schubbig
Steel 40-100 mm, cylindrisch, normaal ontwikkeld, steelvoet nooit met rode druppeltjes 10-50 mm, opvallend kort en breed, steelvoet soms met rode druppeltjes steel:30-50 mm, opvallend kort en breed, steelvoet soms met rode druppeltjes
Hoedhuid (microscopisch) hyfen: 5-8.5 μm hyfen: 3-8 μm hyfen: 5-8 μm
Oecologie op zandiger gronden, bij veel verschillende loofbomen, ook bij den op rijkere gronden, bij populier, linde of haagbeuk op rijkere gronden, bij zilverspar, linde, hazelaar of eik

Uit de tabel blijkt, dat de soorten onderling weinig verschillen en dat voor een zekere determinatie een collectie zorgvuldig gedetermineerd moet worden.

In Friesland zijn de grote en de donkersporige krulzoom nog niet gemeld. De grote krulzoom zou wel in Friesland voor moeten kunnen komen, gezien het voorkomen op rijkere gronden bij populier.

(c) Sjoerd Greydanus

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Paxillus involutus per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Paxillus involutus
Nederlandse naam: Gewone krulzoom
Friese naam: Gewoane krolseame
Aantal meldingen: 3229
Aantal kilometerhokken: 773
Eerste melding: 13-10-1929, 189-585, Vindplaats niet bekend (conversie IKC)
Laatste melding: 09-11-2024, 211-565, Wijnjewoude, Het Oude Bos
Zeldzaamheidsklasse (Frl): algemeen
In Fries basisregister: nee