Menu

Stoffige bundelzwam (Pholiota conissans)

(c) Hemmo Muntingh

Op de Noordelijke Elfstedenvaarroute, aan de Blikvaart net boven Wier, ligt een nieuw natuurreservaat, 'De Blikken'. Het is een waterrijke natuurgebied bestaande uit 80 hectare kruidenrijk, door schapen begraasd grasland en enkele door riet omzoomde waterplassen.

Op 11 oktober 2018 bezochten twee leden van de Paddenstoelen Werkgroep Friesland het gebied op zoek naar mogelijke wasplaten. De oogst was niet rijk. Slechts één zwartwordende wasplaat (Hygrocybe conica). Verder een paar anijschampignons (Agaricus arvensis) en een groot aantal kleine paddenstoelen met een vale, strogele hoed met bruinig centrum die leken op de weidekringzwam. Het bleken echter geen weidekringzwammen te zijn, want daarvoor stonden de plaatjes te dicht op elkaar. De sporee was bovendien geelbruin van kleur terwijl die van de weidekringzwam wit is.

Determinatie op macroscopische kenmerken leidde naar de grasleemhoed (Agrocybe pediades), maar toen de sporen onder de microscoop bekeken werden, bleken die niet overeen te komen. Ook eventueel andere leemhoeden, zoals bijvoorbeeld de gelige leemhoed, vielen hierdoor af.

Tijdens een bijeenkomst van de microscopiewerkgroep werd de soort verder onderzocht. Toen werden al snel de chrysocystiden gevonden. Deze cystiden kenmerken zich door een geelgekleurde inhoud en komen vooral bij bundelzwammen en zwavelkoppen voor. De oplossing van het probleem was toen snel gevonden. Het bleek de stoffige bundelzwam te zijn.

De stoffige bundelzwam kan in vochtige milieus op hout (met name wilg) en op ondergrondse wortels van riet en andere grassen groeien. In het laatste geval is hij dan vaak alleenstaand of staat hij met enkele bijeen. Deze kenmerken kwamen naadloos overeen met de paddenstoelen in de Blikken.

De stoffige bundelzwam is tot nu toe slechts een vijftigtal keren gemeld ondanks het feit dat Friesland rijk is aan vochtige biotopen met riet en wilg.

Zie ook:

(c) Hemmo Muntingh

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Pholiota conissans per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Pholiota conissans
Nederlandse naam: Stoffige bundelzwam
Friese naam: Stoffige pôleswam
Aantal meldingen: 70
Aantal kilometerhokken: 45
Eerste melding: 26-10-1973, 188-608, Ameland
Laatste melding: 29-10-2023, 199-589, Driezum, Rinsma pôle
Zeldzaamheidsklasse (Frl): algemeen
In Fries basisregister: nee