Grijs draadspoorschijfje (Vibrissea filisporia)

(c) Frans Ozinga

In een waterrijk gebied waar je al onder de indruk van zeearenden, roerdompen en otters kan zijn, denk je er niet snel aan, dat in het water ook een zeldzame paddenstoel kan liggen. Op een uit het water getrokken wilgentak trof ik grijswitte, op kleine paukjes lijkende schijfjes met een bruine buitenkant aan. Het bleek om het grijs draadspoorschijfje te gaan, een soort die tot 2017 nog niet uit Friesland was gemeld.

Ascomyceten zijn altijd lastig op naam te brengen, omdat de sporen de juiste rijpheid moeten hebben. Ook bij deze schijfjes kunnen onrijpe sporen de nodige twijfel zaaien. Zoals de naam zegt kenmerken draadspoorschijfjes zich door de smalle, draadvormige sporen, die bovendien nog gesepteerd zijn. De lengte van de sporen varieert van 100 - 200 µm.

Toen ik de sporen van mijn vondst mat, bleken de sporen slechts een tiende deel van de juiste maat te zijn, en nog ongesepteerd bovendien. Pas na vier pogingen met tussentijds telkens enkele dagen wachten werden sporen van de juiste lengte en vorm gezien, en konden de schijfjes eindelijk juist gedetermineerd worden.

Van het grijs draadspoorschijfje zijn er twee vormen, één met vertakte parafysen (forma filisporia) en één zonder vertakte parafysen (forma fiscellus). Het enige Friese exemplaar betrof de eerste vorm.

Het grijs draadspoorschijfje is tot nu toe vooral in het zuiden van Nederland gemeld. Het kleine paddenstoeltje is gebonden aan waterrijke omstandigheden, en wordt dus vooral in broekbossen aangetroffen.

Verspreidingskaart

Periodiciteit