Vanaf de paden lijken sommige gedeelten van het Leeuwarder bos erg onaantrekkelijk om op paddenstoelen te onderzoeken, maar als je tussen de brandnetels en de bramen door een smal paadje hebt gevonden, blijk je vaak op een relatief open gedeelte terecht te komen, waar paddenstoelen uitbundig willen groeien.

Het Leeuwarder bos is rijk aan houtzwammen in allerlei vormen en maten, en de eerste die opviel, was een groepje houtknotszwammen (Xylaria polymorpha) aan de voet van een eik (foto 1). De houtsknotszwam wordt in het Leeuwarder bos minder vaak gevonden dan de verwante geweizwam (Xylaria hypoxylon).

Zelfs op een klein oppervlak zijn sommige gedeelten wat bomen betreft redelijk gevarieerd. Vlakbij stonden onde een hazelaar zeer massaal vuurmelkzwammen (Lactarius pyrogalus) (foto 2). De vuurmelkzwam heeft een voorkeur voor hazelaar, en met name op klei. Het is één van de weinige soorten in Friesland die min of meer algemeen in het noorden voorkomt, en nauwelijks in het zuiden en zuidoosten op de pleistocene zandgronden.

Tussen de vuurmelkzwammen werden nog een tweetal kleine bruine paddenstoeltjes gevonden. Meestal zijn kleine bruintjes niet zo geliefd bij mycologen, omdat ze lastig te determineren zijn. Bij deze viel de determinatie enigszins mee. Toen duidelijk was, dat het om een breeksteeltje ging, bleek er maar één keuze te zijn. Het geslacht Pholiotina zijn breeksteeltjes zonder cheilocystiden met een duidelijk lange nek en kopje. Deze had weliswaar een kopje maar geen lange nek, kenmerkend voor het getand breeksteeltje (Pholiotina brunnea). Het getande breeksteeltje was nog niet eerder in Friesland gevonden. Ook in de rest van Nederland is het een vrij zeldzame soort.

Tijdens elke excursie is er wel een soort die overal verspreid voorkomt, meestal in grote aantallen. Dit keer was het de beurt aan de bleke franjehoed (Psathyrella candolleana) (foto 3). Deze algemene soort die vaak op ondergronds hout groeit, is ook in het Leeuwarder bos zeer algemeen. Echter, dit keer groeide deze paddenstoel in zeer grote groepen.

De grote bloedsteelmycena (Mycena haematopus) (foto 4) en de asgrauwe koraalzwam (Clavulina cinerea) (foto 5) worden minder vaak in het Leeuwarder bos gevonden.

Dankzij het vele dode hout is het Leeuwarder bos rijk aan korstzwammen en op hout groeiende trilzwammen. De gewone melkkorstzwam (Gloiothele lactescens) werd voor de tweede keer in het Leeuwarder bos gevonden (foto 6). In de rest van Friesland is deze soort nog nauwelijks vastgesteld.

Het grijsbruin waskorstje (Exidiopsis griseobrunnea) is een zeer zeldzame trilzwam die nu voor de eerste keer in Friesland is gevonden. Het waskorstje groeit vooral op elzentakken.

Veel mycologen hebben hun ogen vooral op de grond gericht. Het was dus ook bijna toeval, dat op ooghoogte in de oksel van een tak van een vlier een groepje kleine slijmzwammen werd gezien. Slijmzwammen zijn een specialisme, en moeten altijd microscopisch gedetermineerd of gecontroleerd worden. Gelukkig bleken de meegenomen exemplaren nog zo lang goed te blijven, dat Bregtje Miedema deze kon determineren en vaststelde dat het om het zeer zeldzaam zwartsporig kalknetje (Badhamia melanospora) ging. Het sierlijk kalknetje is tot nu toe alleen nog bekend van enkele vindplaatsen in het zuiden van Nederland. In het noorden van Nederland is deze slijmzwam dus alleen nog in het Leeuwarder bos aangetroffen.

Enkele waargenomen soorten...

• echt judasoor (Auricularia auricula-judae);
• gewone melkkorstzwam (Gloiothele lactescens);
• gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare);
• paarse eikenschorszwam (Peniophora quercina);
• zadelzwam (Polyporus squamosus);
• gele trilzwam (Tremella mesenterica);