Menu

11 juli 2020 - Een glanzend druppeltje op een matkopje

(c) Sjoerd Greydanus

Het leek alsof we dit keer het bos in werden gelokt door eem handvol wenkende vingers. Meestal heeft de esdoornhoutknotszwam (Xylaria longipes) een knotsvormig vruchtlichaam, maar zo nu en dan komen er vruchtlichamen voor die zich vingervormig hebben gesplitst.

De esdoornhoutknotszwam komt uitsluitend op dode stammen of afgevallen takken van esdoorn voor (foto 1).

Ook deze excursie ontbrak de klontjestrilzwam (Exidia nucleata) niet. Zolang het vochtig genoeg is, is er op een tak altijd wel een kloddertje van deze zwam te vinden, zodat deze soort langzamerhand stijgt naar de top vijf van meest gemelde soorten in het Leeuwarder bos (foto 2).

Op het vochtig hout komen dan ook de korstzwammen langzamerhand weer tevoorschijn. Pas later in het seizoen worden de korstzwammen rijp en hebben ze sporen. Maar dit keer hadden we geluk en bleek een deel van de meegenomen korstzwammen determineerbaar te zijn. En dat leverde zelfs een nieuwe soort voor het Leeuwarder bos op. De viersporige urnkorstzwam (Sistotrema hispanicum) is in heel Nederland een zeldzame soort. Het Leeuwarder bos is de tweede vindplaats in Friesland. Verder werd voor de derde keer het grijsbruin waskorstje (Exidiopsis griseobrunnea) gevonden.

Aan het einde van de excursie werd besloten om uit het bos te gaan, en via een graspad langs het water naar de parkeerplaats terug te lopen. Het bleek een goed besluit te zijn, want aan de rand van de sloot stond een prachtig groepje hertenzwammen tussen stro en rottende rietresten. De soort was niet duidelijk, dus moest deze mee naar huis worden genomen voor verdere determinatie. Het bleek de geaderde hertenzwam (Pluteus phlebophorus) te zijn (foto 3). De naam heeft deze hertenzwam aan een aderachtig patroon op de hoed te danken, meestal in het centrum, maar dit patroon kan snel verdwijnen of erg onduidelijk zijn. De geaderde hertenzwam is in Nederland een algemene paddenstoel, behalve in Friesland.

Op het allerlaatste moment werd aan de rand van het bos nog een klein stukje hout gevonden waarop naast de gewone boomwrat (Lycogala epidendrum) een erg klein paddenstoeltje groeide. Vanwege olijfkleurige tinten deed het denken aan een matkopje, maar omdat matkopjes niet vaak gevonden worden, moest dat thuis gecontroleerd worden. Het gewoon matkopje (Simocybe haustellaris) onderscheidt zich van de andere matkopjes door de zijdelings aangehechte, relatief korte steel. Ook deze soort is in Nederland algemeen, maar in Friesland nog maar zelden gevonden (foto 4 en 5).

Enkele waargenomen soorten...

Statistiek
Kilometerhok: 181-581
Aantal soorten: 29
Nieuw voor kilometerhok: 3
Nieuw voor Leeuwarder bos: 3