Menu

14 mei 2021 - De gevlekte schimmelkever

(c) Sjoerd Greydanus (1-6) & Jan van der Sluis (3, inzet)

Voor een inventarisatie-onderzoek is het Leeuwarder bos zo uitgestrekt, dat na vier jaar het uiterste deel van het bos langs de Dokkumer Ee nog niet bezocht was. Het werd dus tijd om ons op dit gedeelte te richten. Het was al snel duidelijk, dat laarzen onontbeerlijk waren. In deze natte omstandigheden voelen slijmzwammen zich meestal wel thuis op doorweekte stukken hout en stronken.

Eén van de eerste soorten die werd gevonden, was dan ook de gewone boomwrat (Lycogala epidendrum) (foto 1). In een jong stadium steekt de roze kleur zich altijd fel af tegen het rottende hout van boomstronken. Ook dankzij zijn opvallendheid is de gewone boomwrat de meest gevonden slijmzwam in het Leeuwarder bos. Verder lijkt deze slijmzwam weinig eisen aan de biotoop te stellen. Zolang er maar vochtig hout is.

Dankzij veel water kan het echt judasoor (Auricularia auricula-judae) zich gigantisch uitdijen (foto 2). Het echt judasoor voelt al jaren de ranglijst van meest gemelde soorten in het Leeuwarder bos aan. Ooit was het echt judasoor alleen maar te vinden op de vlier. Dit tijd lijkt voorbij, hij wordt steeds meer op andere bomen gevonden. Zo heeft in het Leeuwarder bos het echt judasoor ook de populier als voedingsbron ontdekt.

Ook tijdens deze excursie overheersten de korstzwammen. Een stuk verrot populierenhout was helemaal overdekt door een witgelige korstzwam, het groezelig huidje (Phanerochaete sordida) (foto 3). In sterk contrast liep er een zwarte kever met op zijn dekschild vier rode vlekken overheen. Gelukkig kon Jan van der Sluis nog een foto nemen, voordat de kever een veiliger plek had opgezocht. Via fotodeterminatie was de naam al snel gevonden. De gevlekte schimmelkever(Scaphidium quadrimaculatum) komt veel voor op hout dat door hout- of korstzwammen is aangetast (foto 3, inzet).

De gewone wimperzwam (Scutellinia scutellata) is zeker geen zeldzaamheid in het Leeuwarder bos (foto 4). Het meldingspatroon van dit kleine zwammetje is enigszins grillig. In het eerste jaar (2017) van de het onderzoek werd deze soort tijdens bijna elke excursie gevonden, in 2019 werd de soort slechts één keer gezien. De eerste vroege verschijning in mei biedt weer perspectief voor 2021 om de soort regelmatig te vinden.

Helemaal verborgen in een holte van een op de bodem liggende stam van populier staken de vingertjes van het gewoon ijsvingertje (Ceratiomyxa fruticulosa) omhoog (foto 5). Het gewoon ijsvingertje is een algemene slijmzwam. Het ijsvingertje onderscheidt zich van andere slijmzwammen, doordat een sporenkapsel waarin sporen zich ontwikkelen ontbreekt. Het gewoon ijsvingertje is dan ook een slijmzwam waarvoor geen verder microscopisch onderzoek gevraagd wordt.

En gelukkig zijn ook bij de korstzwammen soorten aanwezig die door hun karakteristieke vorm op het oog benoemd kunnen worden. De geveerde raspzwam (Steccherinum fimbriatum) is zo'n soort (foto 6). De combinatie van de veervormige uitlopers en het korrelige vruchtlichaam met paarse tinten maakt deze korstzwam onmiskenbaar. De geveerde raspzwam is een nieuwe soort voor het Leeuwarder bos.

Enkele waargenomen soorten...

Statistiek
Kilometerhok: 183-582
Aantal soorten: 23
Nieuw voor kilometerhok: 8
Nieuw voor Leeuwarder bos: 1