Menu

19 oktober 2019 - Een wit pruikje

(c) Sjoerd Greydanus

Het was niet moeilijk om een startpunt voor de excursie te vinden. Onder hazelaars, aan de rand van het Iepaad, groeide massaal de vuurmelkzwam (Lactarius pyrogalus), bijna in een heksenkring, nog klein en vers, en groot of al in verval. Daardoor vielen twee andere, samengepakte groepen pas later op.

De ene groep leek in eerste instantie nog ongeschonden, maar de hoeden van de tweede groep waren dicht bezet met de knopschimmel. De knopschimmel komt vaak voor op mycena-soorten, en nu was het de beurt aan de streepsteelmycena (Mycena polygramma) (foto 1 en 2).

In de buurt van deze relatief grote paddenstoelen war er nog genoeg ruimte voor kleine paddenstoelen. Het geringd breeksteeltje (Pholiotina arrhenii) heeft, zoals de naam al zegt, een fraai ring. Maar omdat er meer breeksteeltjes met ring zijn, moeten ze altijd microscopisch gecontroleerd worden. Het geringd breeksteeltje is weliswaar vrij algemeen, maar wordt in Friesland spaarzaam gevonden. Hij is nu voor de eerste keer in het Leeuwarder bos gezien. De soort heeft een voorkeur voor enigszins kleiige bodems.

Dankzij het vele dode hout is het Leeuwarder bos erg rijk aan korstzwammen. De meest algemene is de berijpte schorszwam (Peniophora lycii), een korstzwam die door het hele Leeuwarder bos voorkomt en tot nu toe tijdens bijna iedere excursie is gevonden (foto 3). Met veertien meldingen tot nu toe is is de berijpte schorszwam de meest gemelde korstzwam in het Leeuwarder bos.

Ook het kransbekerharskorstje (Peniophorella praetermissa) wordt regelmatig gevonden (tot nu toe zes keer in het bos). De ziekenhuisboomkorst (Radulomyces confluens) daarentegen is nog slecht twee keer waargenomen. Deze korstzwam kan soms grote stukken hout overwoekeren, dit keer op een berkenstobbe (foto 4). Gelukkig kon er ook weer een nieuwe soort aan de korstzwammenlijst worden toegevoegd: het wissewasje (Phlebiella tulasnelloidea) is voor de tweede keer in Friesland aangetroffen.

De bleke elzenzompzwam (Alnicola escharoides) is een zeer algemene paddenstoel die volgens zijn naam dan vooral in enigszins natte gebieden bij els zou staan. De drie paddenstoeltjes die aan het einde van de excursie werden gevonden, stonden ergens midden in een stukje open grasveld, relatief op grote afstand van bomen (foto 5). Daardoor was het in eerste instantie niet duidelijk om welke soort het ging, maar onde de microscoop vielen snel de kenmerkende cystiden op.

Op twee plekken werden op schors nog een soort gele lantaarntjes gevonden. Duidelijk was dat het slijmzwammen waren, maar ook slijmzwammen kunnen meestal alleen microscopisch onderscheiden worden. Van de draadwatjes heeft alleen het fopdraadwatje (Trichia varia) een afgeplatte zijde van de inwendige draden (foto 6). Het fopdraadwatje is in Friesland een zeldzame slijmzwam, nog slechts van een vijftal plekken bekend.

Enkele waargenomen soorten...

Statistiek
Kilometerhok: 183-582
Aantal soorten: 47
Nieuw voor kilometerhok: 32
Nieuw voor Leeuwarder bos: 3