Menu

09 april 2022 - De voorjaarskluifzwam (Appelscha)

Begin april bracht Rita Sikkema de werkgroep ervan op de hoogte, dat ze in de bossen van Appelscha de voorjaarskluifzwam (Gyromitra esculenta) had gevonden. Het was, zo voegde ze eraan toe, al het vierde opeenvolgende jaar, dat deze paddenstoel op dezelfde plek stond.

De voorjaarskluifzwam is in Friesland een bijzondere paddenstoel, met slechts nog enkele vindplaatsen. De voorjaarskluifzwam is een typische voorjaarspaddenstoel die vooral in april en mei verschijnt. Voor enkele leden van de werkgroep was het besluit snel gevallen: op de eerstvolgende zaterdag naar de voorjaarskluifzwam.

voorjaarskluifzwam
voorjaarskluifzwam
(©Sjoerd Greydanus)

Omdat Rita Sikkema de locatie van de voorjaarskluifzwam had doorgegeven, was het geen probleem hem te vinden. De voorjaarskluifzwam is een stevige paddenstoel die goed tegen droogte bestand lijkt te zijn. En omdat hij zich tussen gras en braam verscholen had, stond het drietal exemplaren nog in volle glorie te pronken. Langs het brede pad werden op een hondertal meters afstand van dit drietal nog enkele exemplaren gevonden. Opvallend was, dat beide groepjes op het hellinkje van een boomwal stonden.

Ondanks de droogte werden gelukkig tijdens de excursie nog andere paddenstoelen gevonden. Eén van de talrijkste soorten bleek de oorlepelzwam (Auriscalpium vulgare) te zijn. Deze werd op verschillende plekken in het naaldbos gevonden. De oorlepelzwam groeit op afgevallen kegels van naaldbomen, meestal van de grove den. Zowel de steel als de hoed van de oorlepelzwam zijn fijnbehaard, waardoor hij al een fraaie verschijning is. In het algemeen wordt de onderzijde van deze zwam als het spectaculairst beschouwd. De gehele onderzijde is namelijk met vleeskleurige tandjes bezet.

gezoneerd elfenbankje, oorlepelzwam, kortharig franjekelkje
gezoneerd elfenbankje, oorlepelzwam, en kortharig franjekelkje
(©Sjoerd Greydanus)

Hoewel nog herkenbaar waren vele houtzwammen al oud en uitgedroogd. Toch werden ook nog enkele versere exemplaren gezien. Eén daarvan was het gezoneerd elfenbankje (Trametes ochracea). Het gezoneerd elfenbankje is niet altijd duidelijk van het gewoon elfenbankje (Trametes versicolor) te onderscheiden. Microscopisch zijn er wel enkele verschillen, bijvoorbeeld de sporengrootte. Het gezoneerde elfenbankje heeft iets grotere sporen dan het gewone elfenbankje.

Op het laatst werden op afgevallen takken in het strooisel nog enkele korstzwammen en ascomyceten gevonden. De kristalstertandjeszwam (Resinicium bicolor) groeit specifiek op naalhout en is microscopisch vrij gemakkelijk aan de stervormige kristallen te herkennen. Het kortharig franjekelkje (Lachnum brevipilosum) daarentegen komt op loofhout voor. Deze soort is te herkennen aan de relatief korte haren aan de rand van het kelkje en de verkleuring bij het ouder worden.

Enkele waargenomen soorten...