Menu

13 april 2024 - Wikelslân (Earnewâld)

(c) Sjoerd Greydanus

In het voorjaar is parkeren op de parkeerplaats van het Wikelslân geen straf. Aan de rand van het parkeerterrein bezet ieder jaar een ooievaarspaar zijn nest hoog in de boom. De vier excursie-deelnemers waren te vroeg in het voorjaar om al jonge ooievaars te zien. Misschien was dat maar goed ook, want nu kon de aandacht zich richten op datgene waarvoor we gekomen waren: paddenstoelen.

De eerste soort werd al snel op het parkeerterrein gevonden. Waar tussen de brandnetels nog oude stengels omhoog steken, is meestal één vondst zeker. Het brandnetelvulkaantje (Leptosphaeria acuta) is goed bestand tegen de droogte, en kan bijna altijd onderaan oude brandnetelstengels gevonden worden. Omdat ze in groepjes staan, vallen ze goed op. Het oranje brandnetelschijfje (Calloria neglecta) lijkt gevoeliger voor de weersomstandigheden. Helaas werd dit fraaie oranje schijfje tijdens deze excursie niet gevonden.

Voor het Wikelslân geldt, dat één soort vooraf al genoteerd kan worden. Ergens in het rietland is altijd wel een rietstengel te vinden waarop de rietspleetlip (Lophodermium arundinaceum) groeit (foto 1). Ook andere spleetlipsoorten kunnen op riet groeien, daarom moet deze soort nu altijd microscopisch gecontroleerd worden. De rietspleetlip onderscheidt zich dan door de zeer lange sporen.

Na deze beide snelle vondsten hadden we veel meer moeite om paddenstoelen te vinden. De eerste opvallende en ook verse soort was de vroege houtzwam (Polyporus ciliatus) (foto 2). Een viertal exemplaren pronkten op een op de bodem liggende stam. De vroege houtzwam kenmerkt zich door de kleine poriën aan de onderzijde van de hoed. Deze zijn met het blote oog nauwelijks zichtbaar. Deze soort omvat twee vormen, namelijk forma ciliatus en forma lepideus. In de literatuur worden deze onderscheiden op basis van de beharing aan de hoedrand en het tijdstip van verschijnen. Duidelijk is dit onderscheid vaak niet.

Zowel in het mosrijke gras en op het veenmos als in het kreupelhout lieten de plaatjeszwammen het afweten. De blijdschap was dan ook groot, toen op eens stronk een groepje verse voorjaarsmycena's (Mycena abramsii) werden gevonden. De voorjaarsmycena is een stevige mycena die zwakjes naar chloor ruikt en een kenmerkende gestreepte bruingrijze hoed. Microscopisch is deze soort gemakkelijk te herkennen aan de forse cheilocystiden waarvan sommige een slurfachtige uitstulping aan de bovenzijde hebben. Hoewel zijn naam anders suggereert, kan de voorjaarsmycena het hele jaar door gevonden worden en wordt deze het meest in de herfst gemeld. De voorjaarsmycena groeide ook op de houtsnippers van het wandelpad, vlakbij een bankje, en dat was reden genoeg om even te pauzeren (foto 3 en 4).

Verder moesten we ons tevreden stellen met kleine ascomyceten, korstzwammen en slijmzwammen. Franjekelkjes zijn één van de fraaiste ascomyceten onder de loep. Franjekelkjes zijn kort gesteeld en de rand van het kelkje is altijd bezet met fijne haren waartussen vaak druppeltjes hangen. De lengte van de haren is een onderscheidend kenmerk. Een soort met relatieve korte haren is het kortharig franjekelkje (Lachnum brevipilosum) (foto 5).

Op het vele dode hout werden veel korstzwammen gevonden. Eén soort bleek nieuw voor Friesland te zijn, namelijk het kleinsporig dwergkorstje (Trechispora microspora). Behalve in Drente is deze soort in geheel Nederland vrij zeldzaam.

Daarnaast werden verschillende slijmzwammen aangetroffen. Meestal leven slijmzwammen een vrij verborgen leven. De zilveren boomkussen (Reticularia lycoperdon) is daarop wel een uitzondering. Met name in het voorjaar kunnen de nog onrijpe zilveren klodders vaak op stammen gezien worden. Uiteindelijk verandert deze slijmzwam in een bruin poederachtige substantie (foto 6).

Hoewel het aantal plaatjeszwammen erg tegenviel, werden er nog veel mooie soorten gevonden waarvan een groot deel zelfs nieuw voor het gebied waren.

Enkele waargenomen soorten...

Statistiek
Peildatum: 13 april 2024
Kilometerhok: 191-572 / 192-572
Aantal deelnemers: 4
Aantal soorten excursie: 18 / 12
Nieuw voor kilometerhok: 8 / 8
Totaal kilometerhok: 218 / 145