Menu

09 november 2019 - Schwartzenbergerbos (Noordbergum)

Een kille, mistige ochtend weerhield vijf werkgroepleden niet om aan de laatste excursie van 2019 deel te nemen. Deze werd gehouden in het Schwartzenbergerbos bij Noordbergum, een recentelijk op voormalig landbouwgrond aangelegd perceel bos. Door het bos slingert zich een breed pad dat ook door mountainbikers wordt gebruikt. Laat in de herfst was de bodem door een dikke strooisellaag bedekt.

Het wekte dan ook geen verbazing, dat door het gehele bos verspreid vele strooiselafbrekers groeiden, zoals de nevelzwam (Clitocybe nebularis) en de roodbruine schijnridderzwam (Lepista flaccida).

Als houtafbreker kwam de streepsteelmycena (Mycena polygramma) in grote getale voor, ook regelmatig aan de voet van bomen.

streepsteelmycena (©Henk Dijkstra)
streepsteelmycena
(©Henk Dijkstra)

Van de vijftig gevonden soorten behoorden 33 tot de houtafbrekers, dus met recht kan gezegd worden, dat deze excursie vooral een houtzwammenexcursie was. In een relatief jong bos komt vooral veel weinig verteerd dood hout voor. Het plooivlieswaaiertje (Plicaturopsis crispa) heeft een sterke voorkeur voor nog niet sterk verteerde stammetjes, die het vaak over een grote lengte kan bedekken.

Het loodkleurig netplaatje (Dictydiaethalium plumbeum) lijkt vooral in de late herfst voor te komen, zelfs tot aan februari als de winters zacht en vochtig zijn. Op een dode stam werd deze slijmzwam in verschillende stadia gezien, van nog jonge oranje tot rijpe grijze vruchtlichamen.

Paarse knoopzwammen moeten altijd microscopisch gecontroleerd worden. Aan de buitenzijde is niet te zien, of je te maken hebt met de paarse knoopzwam of met de grootsporige paarse knoopzwam. Het gevonden exemplaar in het Schwartzenbergerbos bleek de paarse knoopzwam (Ascocoryne sarcoides) te zijn. Ook deze soort kan tijdens vochtige winters tot aan februari/maart veel gevonden worden.

plooivlieswaaiertje, loodkleurig netplaatje en paarse knoopzwam (©Henk Dijkstra)
plooivlieswaaiertje, loodkleurig netplaatje en paarse knoopzwam
(©Henk Dijkstra)

Waar eiken staan, vind je natuurlijk ook soorten die een voorkeur voor eikenhout hebben. Het eikentakstromakelkje (Rutstroemia firma) en de oranje aderzwam (Phlebia radiata) groeien vooral op eik, maar kunnen zo nu en dan ook op andere soorten hout worden gezien. De zwarte viltzwam (Chaetosphaerella phaeostroma) daarentegen komt op meerdere soorten voor.

zwarte viltzwam, oranje aderzwam en eikentakstromakelkje (©Henk Dijkstra)
zwarte viltzwam, oranje aderzwam en eikentakstromakelkje
(©Henk Dijkstra)

Enkele waargenomen soorten...