Het park Jongemastate is vooral bekend door de kleurrijke stinzenflora in het voorjaar. Het in Engelse landschapsstijl aangelegde park kenmerkt zich door ondermeer door een beplanting van diverse loofbomen, waardoor het ook de naam 'Raerder bos' heeft gekregen. Vooraf aan de excursie waren in het park een honderdtal soorten gevonden. Het was voor de werkgroep een uitdaging om dit aantal ruim over de honderd te brengen.
Op het eerste gezicht leek dat moeilijk te worden. Wat in de strooisellaag stond, waren kleine bruintjes, maar al erg uitgedroogd, waardoor het moeilijk was om er een naam aan te geven. En de eerste grote groep paddenstoelen die we tegenkwamen, stelde ons direct voor een groot raadsel. Het groepje paddenstoelen was met de voet van de steel in een klomp aanelkaar gehecht. Ze waren nog niet volledig tot ontwikkeling gekomen, en bovendien geheel bedekt met zand (foto 1). Niemand van de tien deelnemers had enig idee, totdat even verderop de bruine bundelridderzwam (Lyophyllum decastes) werd gevonden (foto 2). Beide hadden dezelfde wat ondefinieerbaar zoetige geur, en daarom werd geconcludeerd, dat ook de eerste groep de bruine bundelridderzwam zou moeten zijn. Microscopisch kon dit later bevestigd worden.
Overigens, de bruine bundelridderzam is waarschijnlijk een complex van meerdere soorten. Dit complex moet wetenschappelijk nog beter onderzocht worden.
Dat veel paddenstoelen hun kleur al aan het verliezen waren, was ook duidelijk te zien aan de grote bloedsteelmycena (Mycena haematopus) (foto 3). In verse toestand kenmerkt de gehele paddenstoel zich door mooi, volle rozerode tinten. Bij de gevonden exemplaren was de hoed al helemaal uitgebleekt. Gelukkig komt bijna altijd wel een donkerrode druppel bij het doorbreken van de steel tevoorschijn om de soort met zekerheid op naam te kunnen brengen.
De dubbelgangerfranjehoed (Psathyrella pseudogracilis) liet zien hoe een paddenstoel door deze hygrofane verbleking er totaal anders uit kan komen te zien (foto 4 en 5). In jonge toestand heeft de hoed van deze franjehoed een heldere bruinachtige tint, versierd met franje aan de rand, maar al snel verandert de kleur naar een bleek lichtbruin. In praktijk lijken door deze verbleking heel veel franjehoeden op elkaar, en moet de microscoop er altijd aan te pas komen om ze met zekerheid een naam te geven.
Veel van de half verschrompelde en verdroogde paddenstoelen waren mee naar huis genomen, in de hoop, dat ze met microscopische kenmerken misschien nog op naam te brengen zouden zijn. Maar dat viel tegen, omdat nu eenmaal ook duidelijke macroscopische kenmerken nodig zijn voor een determinatie. Er was slechts één uitzondering. In het veld was het niet opgemerkt, maar onder de stereomicroscoop bleek de hoed van dit exemplaar enigszins geaderd te zijn. Veel moeite kostte het niet om deze als dwerghertenzwam (Pluteus nanus) te benoemen. Dit is in Friesland nog een vrij zeldzame soort.
Gelukkig stonden in het park ook verse en nog jonge exemplaren. Zowel gewone zwavelkop (Hypholoma fasciculare) (foto 6) als de grote kale inktzwam (Coprinopsis atramentaria) (foto 7) zijn zo algemeen, dat ze op bijna elke excursie op de lijst staan. Toch is hun verschijningsvorm elke keer anders, waardoor ze, zeker in verse toestand, altijd een mooi plaatje op kunnen leveren.
Soorten die tijdens excursies zelden worden gevonden, kwamen dit keer uit de groep van de houtzwammen. Op een vermolmde stobbe stonden twee vruchtlichamen van de biefstukzwam (Fistulina hepatica) (foto 8). De bloederige substantie op de hoed was, weliswaar uitgedroogd, nog herkenbaar. De biefstukzwam komt vaak voor aan wondplekken van nog levende eiken. Deze zwam kan dus gewoon verder leven op dode stronken.
De andere houtzwam, die tevens de afsluiter en de topper van de excursie was, kwam als een soort draakachtige wezen uit de grond tevoorschijn. De gesteelde lakzwam (Ganoderma lucidum) is in Friesland vooral in de zuidoostelijke bosgebieden gemeld. Het was dus een hele verrassing om deze fraaie glanzende houtzwam in de Jongemastate tegen te komen (foto 9 en 10).
Enkele waargenomen soorten...
| Statistiek | |
|---|---|
| Peildatum: | 12 oktober 2024 |
| Kilometerhok: | 179-568 |
| Aantal deelnemers: | 10 |
| Aantal soorten excursie: | 31 |
| Nieuw voor kilometerhok: | 15 |
| Totaal kilometerhok: | 119 |
