Vier deelnemers hadden zich niets van het regenachtige weer aangetrokken en stonden om half tien op de parkeerplaats van de jachthaven van de Groote Wielen paraat voor de laatste excursie van de werkgroep in 2025. Op de KNMI-app had het er eerst uitgezien, alsof de buien boven Leeuwarden zouden verdwijnen, maar helaas bleek dat niet het geval. Tot aan het einde van de excursie bleef het druppelsgewijs regenen. Desalniettemin hadden de vier deelnemers een leuke excursie waarbij trilzwammen door het vocht groots waren opgezwollen en plaatjeszwammen er hier en daar verzopen uitzagen.
De eerste vondst was voor het oog direct een voltreffer. Tussen de donkere begroeiing kon je de forse, aan een eikentak hangende gele trilzwam (Tremella mesenterica) niet over het hoofd zien. Van de late herfst tot het vroege voorjaar is de gele trilzwam één van de opvallendste paddenstoelen. De gele trilzwam is bijna altijd te vinden op of bij de paarse eikenschorszwam (Peniophora quercina). Bij de grote trilzwam viel dit minder op, maar een kleiner exemplaar stond parmantig op deze paarsgekleurde schorszwam (foto 1 en 2). Naast de gele trilzwam werd in het bos ook nog de klontjestrilzwam (Exidia nucleata) gevonden.
Ook de spekzwoerdzwam is een soort die in de late herfst opduikt (Phlebia tremellosa). De spekzwoerdzwam werd in allerlei groottes in het gehele terrein aangetroffen, en was daarmee de meest voorkomende paddenstoel van deze excursie (foto 3).
Zoals je verwacht van een late excursie zijn de plaatjeszwammen minder opvallend aanwezig. Toch werden nog wel enkele grotere soorten gezien. Eén daarvan was de groene schelpzwam (Sarcomyxa serotina). Oudere, verbleekte exemplaren kunnen van de bovenzijde op het eerste gezicht met de oesterzwam (Pleurotus ostreatus) verward worden, maar de korte en gladde steel maken deze soort onmiskenbaar (foto 4).
Een andere qua doorsnede grote soort stond onder hazelaar. De vuurmelkzwam (Lactarius pyrogalus) is een typische begeleider van de hazelaar, en komt vooral in de kleistreek voor. In het Leeuwarder bos was de vuurmelkzwam de meest voorkomende melkzwam, en ook daar werd de vuurmelkzwam tot laat in het seizoen aangetroffen.
Door de vele regen kon je niet zonder laarzen het terrein in. Daar waar elzen stonden, leek het daardoor op een elzenbroekbos. De elzenweerschijnzwam (Mensularia radiata) ontbrak daarin niet. Op vele dode elzen groeiden de vruchtlichamen in de bekende dakpansgewijze rangschikking langs de stam. Veel vruchtlichamen waren al sterk verouderd, maar ook nieuwe werden weer gevormd (foto 5). Een kleinere soort die graag in natte terreinen met els groeit is het verkleurend vlieskelkje (Hymenoscyphus imberbis). Dit kleine vlieskelkje staat te boek als vrij zeldzaam.
Ook de roodporiehoutzwam (Daedaleopsis confragosa) deed het goed in het natte terrein met het vele dode elzenhout. De roodporiehoutzwam is eenjarig, en daarom waren de meeste vruchtlichamen al aan het vergaan. Toch vonden we nog een paar fraaie exemplaren die er door het vocht als gelakt uitzagen (foto 6).
Na anderhalf uur in regen door plassen gewaad te hebben begonnen we langzamerhand te verkleumen. De teller van het aantal soorten stond nog net onder de dertig, dus besloten we aan het eind nog een bosje in te duiken voor een mooi rond getal. Wat we nog niet veel hadden gedaan, was onder het bladerdek te kijken, en toen bladeren opzij waren geschoven, viel het oog op een bijna onzichtbare bruin paddenstoeltje. Het bleek een schotelkluifzwam te zijn, om preciezer te zijn de stoppelsteelschotelkluifzwam (Helvella fibrosa). De stoppelsteelschotelkluifzwam is een vrij zeldzame soort, die alleen met zekerheid microscopisch van de schotelkluifzwam is te onderscheiden. De stoppelsteelschotelkluifzwam heeft afgeronde sporen. Deze soort komt het meeste in rommelbosjes voor (foto 7 en 8).
Driekwart van de gevonden soorten waren nieuw voor het kilometerhok. Het terrein biedt zondermeer een hoger aantal, maar de natte omstandigheden beperkten helaas het op naam brengen van verwaterde soorten. Gelukkig bood de excursie vele mooie soorten, zodat we met een tevreden gevoel naar de warme kachel terug konden reizen.
Enkele waargenomen soorten...
| Statistiek | |
|---|---|
| Peildatum: | 15 november 2025 |
| Kilometerhok: | 186-581 |
| Aantal deelnemers: | 4 |
| Aantal soorten excursie: | 35 |
| Nieuw voor kilometerhok: | 26 |
| Totaal kilometerhok: | 124 |
