Menu

08 oktober 2022 - De Slotplaats (Bakkeveen)

Een lange, droge zomer had ervoor gezorgd, dat de werkgroep augustus en september had moeten overslaan door het ontbreken van paddenstoelen. Na een paar fikse buien plopten begin oktober dan eindelijk de paddenstoelen uit de grond. Een excursie was dan ook snel gepland. Toch werd het zekere voor het onzekere genomen, en een gebied uitgekozen waar al ruim vijfhonderd soorten bekend zijn. De Slotplaats bleek zo aantrekkelijk te zijn, dat de werkgroep zelfs twee gasten uit Rotterdam mocht verwelkomen.

porseleinzwam, blauwgrijze schorsmycena en het houtknoopje
porseleinzwam, blauwgrijze schorsmycena en het houtknoopje
(©Sjoerd Greydanus)

Het negental excursiegangers kon direct bij het parkeerterrein al beginnen met het noteren van een groot aantal soorten, zoals de abrikozenrussula (Russula risigallina), de reuzenzwam (Meripilus giganteus), de amethistzwam (Laccaria amethystina) en de gewone heksenboleet (Neoboletus erythropus).

De porseleinzwam (Oudemansiella mucida) was op verschillend plekken aanwezig, of op een nog levende beuk, of op afgevallen beukentakken. Soms steken de vuilwitte, glimmende hoeden sterk af tegen de donkere achtergrond van de beukenstam, waardoor ze nog eens extra fotogeniek zijn.

Minder algemeen in de Slotplaats is de blauwgrijze schorsmycena (Mycena pseudocorticola). Deze kleine mycena groeit op levend mos op de stam van levende bomen, dit keer op de stam van een beuk. Deze mycena was één van de soorten die tot nu toe nog niet in de Slotplaats was aangetroffen. Hoewel deze mycena niet sterk opvalt, wordt hij vaak genoeg waargenomen om hem tot de algemene soorten te kunnen rekenen.

Ook het houtknoopje behoort tot de zeer algemene soorten. Het bevindt zich vaak in rottende stobben en stronken, en is vooral algemeen op de zandgronden. In het noorden van Friesland is deze soort nog niet gemeld.

heksenschermpje, roze spijkerzwam met de koeienboleet, en bruingrijze berkenboleet
heksenschermpje, roze spijkerzwam met de koeienboleet, en bruingrijze berkenboleet
(©Sjoerd Greydanus)

De meeste aandacht trokken toch de grote soorten die soms ook nog in grote groepen aanwezig waren. Een voorbeeld hiervan was het heksenschermpje (Mycena rosea). Het heksenschermpje lijkt aan een toename bezig te zijn, de soort wordt op steeds meer plekken gezien, en het lijkt er ook op, dat de aantal steeds groter worden. Vermoedelijk heeft dit te maken met de klimaatopwarming, dat een positief effect op deze soort heeft.

De koeienboleet (Suillus bovinus) en de roze spijkerzwam (Gomphidius roseus) hebben in de Slotplaats een vaste plek. Bijna ieder jaar kunnen ze in hetzelfde deel van het bos gevonden worden. De roze spijkerzwam parasiteert op de koeienboleet, maar overal waar de koeienboleet staat, komt niet de roze spijkerzwam tevoorschijn. Vandaar dat hun gelijktijdige verschijning altijd een bijzonder plaatje oplevert.

Waar berken staan, kunnen ook vaak berkenboleten gezien worden. De algemeenste van de berkenboleten is bruingrijze berkenboleet (Leccinum cyaneobasileucum), een soort die zich kenmerkt door een bruingrijzige hoed, relatief lichtgekleurde schubben op de steel, en in meer of mindere mate blauwverkleuring in de steel bij beschadiging. Boleten kunnen gemakkelijk door schimmels worden aangetast, waardoor het lastig wordt ze op naam te brengen. Gelukkig biedt dan de microscopie uitkomst.

Korstzwammen moeten bijna altijd microscopisch onderzocht worden. En toen bleek dat de excursie zelfs een nieuwe soort voor Friesland had opgeleverd. Niemand weet hoe lang hij zich verstopt heeft gehouden, maar eindelijk is dan toch het verborgen harskorstje (Hyphoderma cryptocallimon) in Friesland ontdekt. Dit korstje is sinds 1990 slechts een 17-tal keren gemeld, en dan alleen in het midden en zuiden van Nederland. Met recht is dit dus een hele bijzondere vondst.

Enkele waargenomen soorten...