De Harsta State is een state met een door Roodbaard aangelegde landschapstuin in de buurt van de hoogste terp van Friesland. Rondom de Harsta State liggen verschillende landschapselementen, zoals houtwallen, lanen en een openbaar toegankelijke tuin. Ondanks deze diversiteit was er nog weinig bekend van de paddenstoelen in en rondom de State.
Met zes leden van de werkgroep begonnen we vanaf het parkeerterrein van het bezoekerscentrum. Om de Harsta State te bereiken moest eerst nog langs de Vogelzangsterweg gewandeld worden. De berm van deze weg bleek al enkele verrassingen op te leveren. Met name kluifzwammen gedijden hier goed. De witte kluifzwam (Helvella crispa) stond hier en daar in fors formaat (foto 1). Nog talrijker bleek de witstelige zadelkluifzwam (Helvella latispora) te zijn (foto 2). Deze kluifzwam lijkt een voorkeur voor het klei te hebben. Beide soorten kwamen ook rondom de state in grote getale voor.
Het eerste deel van de excursie verliep langs de houtwallen en bosschages. Hier werden vooral hout- en strooiselafbrekende paddenstoelen gevonden. Op een afgezaagde of afgebroken tak groeide de kleine viltinktzwam (Coprinellus xanthothrix) (foto 3). Viltinktzwammen hebben hun naam te danken aan het vilt waarop ze groeien, maar vaak is deze niet te zien. Bij dit exemplaar bleek zich het vilt zich rondom de tak te bevinden. Daarnaast is ook het relatief dikke, vlokkige velum op de hoed kenmerkend. De kleine viltinktzwam komt voornamelijk op takken voor, en is in Friesland een weinig gemelde paddenstoel.
Daarnaast werden ook enkele minder algemenen korstzwammen gevonden, zoals het glazig waskorstje (Stypella subhyalina) en het gewoon vliesje (Athelia epiphylla). Net als bij de excursie rond het Laagduursmeertje werd ook nu het klein zweephaarschijfje (Flagelloscypha minutissima) aangetroffen.
De aanrijlaan naar de Harsta State leverde in de late herfst weinig meer op. Behalve de kluifzwammen werden hier alleen houtzwammen gevonden. De zwerminktzwam (Coprinellus disseminatus) overdekte verschillende stobben. Het is altijd goed om zo'n groep nader te bekijken, want soms kan de dwergfranjehoed (Psathyrella pygmaea) zich tussen deze inktzwammen bevinden. Dit was nu ook het geval (foto 4). De franjehoed onderscheidt zich in vorm en grootte, maar kan altijd met zekerheid van de inktzwammen onderscheiden worden door het ontbreken van cystiden op de hoed en de steel.
Het tweede deel van de excursie omvatte de tuin. En dit bleek zondermeer het interessantste deel van de excursie te zijn. Op het wandelpad stond een grote, bruine paddenstoel, die aan de steel direct herkenbaar was. Hoewel al enigszins vervaagd, wat het bovenste deel van de steel nog duidelijk paars. De paarssteelschijnridderzwam (Lepista saeva) komt vooral in de kustprovincies voor, en in Friesland dan met name in het noorden (foto 5).
Een andere soort die bijna nooit tijdens excursies wordt gezien, was het viltig judasoor (Auricularia mesenterica) (foto 6). Hij werd bijna over het hoofd gezien. De meeste vruchtlichamen waren al ver over datum en onherkenbaar geworden, zodat ze werden voorbij gelopen. Pas later werden de enkele jonge vruchtlichamen gezien.
Hier en daar waren de paden bedekt met houtsnippers. Dan is er altijd grote kans om de oranjerode stropharia (Leratiomyces ceres) te vinden (foto 7). Zolang er houtsnippers zijn, zal deze soort zich in Nederland prima thuis voelen. Zijn grootste bedreiging vormt dus de houtkachel.
In het grasveld van het speelterreintje werd nog een felgekleurde paddenstoel gevonden. In eerste instantie werd aan een mosklokje gedacht, maar onder de microscoop vielen cystiden met een kop al snel op. Het ging dus om een breeksteeltje, en wel het oranjebruin breeksteeltje (Conocybe enderlei) (foto 8). De oranje kleur van de hoed bleek heel vergankelijk te zijn. Na een dag was de kleur helemaal verdwenen, en leek het roodbruinig geworden paddenstoeltje nauwelijks meer op de paddenstoel van de foto. Het oranjebruin breeksteeltje is zeer zeldzaam in Nederland. Het lijkt een typische kleisoort te zijn. In Groningen is deze soort alleen in de buurt van de kust gemeld. Dat het oranjebruin breeksteeltje nu ook in Friesland is gezien, vormde het hoogtepunt van de excursie.
Enkele waargenomen soorten...
| Statistiek | |
|---|---|
| Peildatum: | 12 november 2022 |
| Kilometerhok: | 186-594 |
| Aantal deelnemers: | 6 |
| Aantal soorten excursie: | 72 |
| Nieuw voor kilometerhok: | 62 |
| Totaal kilometerhok: | 74 |
